EU studie bekritiseert classificatie loot boxes als gokken

Op 16 juli 2020 heeft de onderzoeksdienst van het Europees Parlement een studie over loot boxes gepubliceerd (Loot boxes in online games and their effect on consumers, in particular young consumers).^[1] “Het doel van deze studie is een overzicht te geven van loot boxes en andere in-game aankoopsystemen, waarbij het EU-regelgevinglandschap met betrekking tot loot boxes eveneens wordt geschetst. Hierbij doet de onderzoekdienst ook aanbevelingen om problemen voor (met name jonge) consumenten als gevolg van loot boxes aan te pakken.

In de studie wordt afstand genomen van eerder gepubliceerde (niet aan het Europees Parlement gerelateerde) artikelen over loot boxes, waarin het standpunt werd ingenomen dat loot boxes als gokken moet worden beschouwd. In plaats daarvan wordt in deze studie uitgelegd dat loot boxes geen kansspelen zijn, ook al geven zij aanleiding tot (enige) consumentenproblemen.

De onderzoekdienst van het Europees Parlement bekritiseert vervolgens een door de lidstaten gestuurde aanpak om loot boxes als gokken (en dus als een inbreuk op de wet) te kwalificeren. Zelfs als het tot de bevoegdheid van de lidstaten behoort om vast te stellen of loot boxes als gokken moeten worden aangemerkt, is dit niet wenselijk. Er is een gebrek aan harmonisatie met betrekking tot de kwalificatie van loot boxes. Sommige lidstaten willen loot boxes kwalificeren als gokken (d.w.z. Nederland en België), terwijl andere lidstaten dit niet willen. Een dergelijke gefragmenteerde aanpak maakt eveneens een inbreuk op de interne markt voor videogames. Bepaalde videogames die loot boxes bevatten, zijn niet beschikbaar of worden met een beperkte inhoud aangeboden in lidstaten waar loot boxes als gokken wordt beschouwd. In andere lidstaten zijn loot boxes volledig beschikbaar.

Deze studie stelt daarentegen dat loot boxes moeten worden aangepakt vanuit de bredere invalshoek van EU consumentenbescherming. Redenen hiervoor zijn dat de EU op dit gebied, in tegenstelling tot bij kansspelen het geval is, ruime bevoegdheden heeft en dat er sprake is van een gevestigd consumenten acquis. Dit moet verder gaan dan de huidige maatregelen zoals:

• De (niet) vrijwillige openbaarmaking van de statistische kans om de inhoud in een loot box te verkrijgen;
• De bevestiging van een etiket op videogames waarin loot boxes voorkomen zoals bepaald door het Europese classificatiesysteem voor de inhoud van videogames PEGI; en
• Vrijwillige mechanismen voor ouders om het speelgedrag van hun kinderen te controleren.

Door een meer holistische EU-consumentenbeschermingsaanpak voor loot boxes af te kondigen (anders dan een door de lidstaten gestuurde kwalificatie van loot boxes als kansspelen) zorgt deze studie voor een “frisse wind”. Deze uitgebreide studie zal (hopelijk) het begin vormen van een andere benadering van de aanpak van loot boxes. De kans is aannemelijk dat IMCO hiermee in het kader van (mogelijke) komende wetgevingswerkzaamheden op het gebied van loot boxes rekening zal houden.

[1] Deze studie is verricht op verzoek van de Commissie interne markt en consumentenbescherming (IMCO).